Sigara bağımlılığı hastalık sayılıyor
Hastalık tanımlaması Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılıyor. Türkiye’de edişkin nüfusun yarısı bu hastalığın içinde.
İstanbul İl sağlık Müdürlüğü Halk Sağlığı Başkanlığı Tütün ve Diğer Bağımlılık Yapıcı Maddelerle Mücadele Birimi sigara bağımlılığı ile ilgili açıklama yaptı.
Açıklamada şu bilgilere yer verildi:
Sigara günümüzde en önde gelen ölümcül hastalıkların önlenebilir nedenlerinin başında gelmektedir. Sigara bağımlılığı Dünya Sağlık Örgütü’nce hastalık olarak kabul edilmiştir.
Türkiye’deki erişkin nüfusun yaklaşık yarısı sigara içmektedir.
Sigara dumanında kanserojen ve dokulara zarar verme özelliklerine sahip 7000’den fazla kimyasal madde bulunur. Bu maddeler içerisinde nikotin bağımlılık yapıcı özelliğe sahiptir.
Sigara bağımlılığı, bırakma ve yeniden başlama dönemlerinin sıklıkla yaşanabildiği kronik, öldürücü bir beyin hastalığıdır.
Bağımlılık kendisini; kuvvetli içme isteği, içme isteğini kontrol edememe (kontrol kaybı), sigarasız kalınca duygu durumda bozulma, depresif ya da kaygılı ruh hali, kalp ritminde değişiklikler, iştah artışı, baş ağrısı, kabızlık vb bazı bedensel belirtilerin ortaya çıkması ile gösterir.
SİGARANIN ÜÇ YÖNDEN ZARARI VAR
Sigaranın zararlarını, sağlık, ekonomik ve çevresel yönden zararları olmak üzere sınıflandırabiliriz.
Sağlığa değinecek olursak, ülkemizde her yıl 100.000 insan sigaraya bağlı nedenlerden ölmektedir! Sigara kullananların yarısı sigaraya bağlı bir hastalık nedeni ile hayatını kaybeder. Bunların içerisinde en sık ölüm nedeni olanlar ise; kalp krizi, KOAH ve akciğer kanseridir.
Sigaranın oluşturduğu sağlık problemlerini saymakla bitiremeyiz. Ama yine de birkaçına değinecek olursak, kalp krizi, beyin kanaması, Buerger (budama) hastalığı, kanserler, erken yaşlanma, cilt yaşlanması, erektil disfonksiyon(iktidarsızlık), erken menopoz, sperm kalitesinde azalma, doğurganlıkta azalma, kemik erimesi, akciğer infeksiyonları, solunum yetmezliği, katarakt, reflü, ülser sayılabilir.
İÇMEYEN DE ZARAR GÖRÜYOR
Fakat ne yazık ki, sigaradan yalnızca sigarayı içen insanlar değil, onların çevresindeki, onlarla aynı havayı soluyan insanlar da etkilenmektedir. Şimdi de biraz sigara dumanından pasif etkilenmeden bahsedelim.
Pasif etkilenimde, ikinci el tütün dumanı ve üçüncü el tütün dumanı kavramlarından bahsedeceğiz.
Pasif etkilenim iki şekilde gerçekleşiyor:
Birincisi; sigara içen bir kişinin nefesiyle dışarı verdiği ve sigaranın yanan ucundan çıkan “ikinci el tütün dumanı” olarak adlandırılan dumana maruz kalma sonucunda.
Sigara içmeyen kişiler, içilen bir ortamda bulunduklarında bu yan akım dumanını solumuş ve zararı paylaşmış olurlar. Ve bu şekilde oluşan çevresel sigara dumanı KANSER YAPICI MADDE olarak tanımlanmıştır!
Pasif etkilenime sebep olan ikinci durum ise “üçüncü el tütün dumanına” maruz kalmaktır. Sigara dumanı kapalı bir ortamda içildiğinde yüzey(ler) tarafından emilmekte, tekrar havaya karışmakta ve kimi kimyasal değişikliklere maruz kalmaktadır. Bu durum «üçüncü el tütün dumanı(ÜETD)» olarak adlandırılır.
Kapalı ortamlarda tütün dumanındaki kimyasal bileşiklerin büyük bir çoğunluğu oda yüzeylerinde birikirler. Kumaşlar, halılar ve boyanmış duvar kaplamaları tarafından emilirler.
Biriken ÜETD kalıntılar, zamanla tekrar havaya yeniden salınabilir ve havada asılı kalabilirler.
Aktif olarak tütün kullanımına kıyasla ÜETD’nin etkileri “görünmez”dir. Aynı zamanda tütün dumanı ürünlerine istemsiz şekilde maruz kalınmasına yol açmaktadır.
ÜETD’nin ömrü uzundur ve sigara içiminin son gerçekleştiği andan sonra bazı gaz ve partikül fazındaki bileşikler, kapalı ortamlarda günler ve aylar boyunca kalabilir.
Laboratuvar ortamında yapılan bir deneyde pamuk ve polyester kumaşlar üzerindeki ÜETD bileşiklerinin tütün dumanına en son maruz kaldıktan 19 ay sonra bile önemli miktarlarda kaldığı tespit edilmiştir.
Pasif etkilenimin sonuçlarına örnek verecek olursak; eşi sebebiyle pasif olarak etkilenen bireylerde akciğer kanseri riski, kalp damar hastalığı riski ciddi oranda artar.
Pasif etkilenime maruz kişilerde ölüm oranı tütün dumanına hiç maruz kalmayanlara göre 2-10 kat daha fazladır.
SİGARAYI NASIL BIRAKABİLİRİZ?
Bu konuda sigara bırakma poliklinikleri, sigarayı bırakmak için uygulanan tedaviler ve Alo 171 hattından bahsedeceğiz.
Sigara bırakma poliklinikleri sigarayı bırakmak isteyen bütün içicilere yoğun bir tedavi programının uygulandığı uzmanlaşmış polikliniklerdir. Ülkemizde birçok devlet hastanesi, fakülte ve özel hastanelerde sigara bırakma poliklinikleri bulunmaktadır. Buralarda yapılan ilk görüşmede hekim hastanın genel sağlık durumunu değerlendirdikten sonra hastalık riskleri ve bırakmanın yöntemleri konusunda bilgi verir ve gerektiğinde uygulamayı düşündüğü ilaç tedavisi konusunda hastayı aydınlatır.
Bu polikliniklerde sigara konusunda yetişmiş hekim dışı sağlık personeli ise psikososyal yardım ya da davranış eğitimi açısından hastaya yardımcı olur.
Telefonla 182’yi arayarak veya Merkezi Hastane Randevu Sistemi aracılığı ile sigara bırakma polikliniğinden randevu talep edilebilmektedir.
Sigara bırakma tedavilerinde; nikotin yerine koyma tedavisi, nikotin içermeyen ilaç tedavisi ve grup psikoterapilerinden bahsedilebilir.
En yaygın kullanılan sigara bırakma ilaçları nikotin yerine koyma tedavisi (NYKT) ürünleridir. NYKT, vücuduna sigarada bulunan diğer tehlikeli kimyasalları vermeden küçük dozlarda nikotin vererek yoksunluk belirtilerini azaltır. Bu nikotin krizlerini tatmin eder ve sigara içme isteğini azaltır. Başlıca NYKT çeşitleri şunlardır: Nikotin bantları, sakızlar, pastiller, solunum spreyleri ve burun spreyleri.
Nikotin içermeyen ilaç tedavisinde çeşitli etken maddelerini içeren ilaçlardan bahsedilebilir.
Bunlar sigara içme isteği üzerine azaltıcı etkisi olan veya vücutta nikotini taklit edici özelliğe sahip olan ilaçlardır. Beyinde yoksunluk belirtilerini baskılayarak ya da nikotinin, vücuttaki nikotin reseptörlerine bağlanmasını engelleyerek sigara içimi ile elde edilen etkinin azaltılması yolu ile etki gösterirler.
Nikotin replasman tedavisinde kullanılan ürünler ve sigara bırakma ilaçları Sağlık Bakanlığımız tarafından halka ücretsiz olarak temin edilebildiği gibi eczanelerden de satın alınabilmektedir. Ancak önemle vurgulanmalıdır ki bütün ilaçlar doktor değerlendirmesi neticesinde ve denetiminde kullanılmalı ve reçete ile alınmalıdır.
Alo 171 ise sigara bırakma danışma hattıdır.
Danışma hattına gelen çağrılar, sigara bırakma konusunda eğitim almış operatör aracılığı ile 7/24 saat hizmet verecek şekilde karşılanmaktadır. Ayrıca, ALO 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı’nı arayarak sigarayı bırakmaya karar vermiş danışanlara, sigara bırakma planı çerçevesinde belli aralıklarla geri dönüş aramaları yapılarak kişinin takibinin yapılması sağlamaktadır.
Not:
Bugüne kadar çok sayıda kişi bu hattı kullanarak, sigara bırakma konusunda destek almış ve başarı ile sigarayı bırakmıştır.
Yorumlar
Henüz yorum yapılmamış.